شناخت پوست خشک
خشکی پوست یک بیماری پوستی بسیار شایع است که با کمبود مقدار مناسب آب و چربی در سطحیترین لایهی پوست، یعنی اپیدرم، مشخص میگردد. در حالی که پوست خشک تمایل دارد تا در مردان و زنان به یک اندازه اثرگذار باشد، با این حال معمولاً افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به خشکی پوست خواهند بود. این امر به این خاطر است که پوست در افراد سالخورده از چربی طبیعی کمتری برخوردار میباشد. ترشح چربی پوست در افراد دارای پوست خشک تنها 250 میکروگرم در هر سانتیمتر مربع است. پوست مناطقی از بدن مانند: بازوها، دستها و به خصوص کف و ساق پاها بیشتر دچار خشکی میگردند. عوامل محیطی همچون رطوبت و دما، تأثیر عمیقی بر میزان آب باقی مانده در پوست خواهند داشت. برای مثال، هنگامی که هوا سرد و خشک است و فردی قصد گرم کردن خود به کمک آتش را دارد، گرما سبب تبخیر رطوبت روی پوست گشته و پوست را خشک مینماید. همچنین، شست و شوی مکرر دستها، منجر به تبخیر رطوبت و خشکی پوست میگردد. از دیگر عوامل ایجادکنندهی خشکی پوست میتوان به عوارض جانبی مصرف بعضی داروها، حتی برخی داروهای مربوط به سایر عارضههای پوستی، اشاره نمود. اپیدرم، به طور معمول از چربی و پروتئین تشکیل شده است. بخشی از چربیهای اپیدرم به همراه پروتئینهای خاص این لایه به جلوگیری از کمآبی پوست کمک مینمایند. زمانی که پوست با کمبود پروتئینها و چربیهای لازم مواجه باشد، تبخیر رطوبت بسیار راحتتر صورت میگیرد. با خشک شدن پوست، حساسیت آن بیشتر شده، مستعد ابتلا به جوش گشته و پوسته پوسته خواهد شد. پوستهای خشک رنگی مات و کدر داشته و در افرادی که به استعمال دخانیات میپردازند این تیرگی رنگ پوست بیشتر به رنگ خاکستری نزدیک است. از طریق یک سری اقدامات ساده میتواند از خشکی پوست پیشگیری و آن را درمان نمود. ابتداییترین گام پیشگیری از خشکی پوست، اجتناب از استفاده از صابونهای ناملایم و تمیزکنندههای شیمیایی میباشد. به کارگیری مکرر و منظم نرمکننده و مرطوبکنندههای مناسب پوست خشک از جمله راهحلهای درمانی است که توصیه میگردد. در صورتی که خشکی پوست را درمان ننمایید، ممکن است به عارضههای پوست مانند: درماتیت اگزماتو، عفونتهای باکتریایی ثانویه، سلولیت و تغییر رنگ پوست، دچار گردید. خوشبختانه، خشکی پوست معمولاً خفیف بوده و به راحتی قابل درمان میباشد.
علت خشکی پوست
هیچ علت واحدی برای خشکی پوست وجود ندارد. به این معنا که علل خشکی پوست را میتوان به 2 دستهی عوامل خارجی و عوامل داخلی طبقهبندی نمود. عوامل خارجی، شایعترین علل خشکی پوست و سادهترین عوامل برای رسیدگی به آنها، میباشد. از عوامل خارجی میتوان به پایین بودن دمای هوا در زمستان و کم بودن رطوبت در هوا، به ویژه به هنگام استفاده از بخاری، اشاره نمود. همچنین، به عنوان عوامل داخلی میتوان از سلامت عمومی بدن، سن، ژنتیک، سابقهی خانوادگی و سابقهی شخصی افراد در ابتلا به عارضههای پوستی، نام برد. افرادی که دارای بیماریهای خاص تیروئیدی هستند بیشتر مستعد ابتلا به خشکی پوست میباشند. عوامل خارجیای که منجر به خشکی پوست میگردند شامل:
1. شست و شوی بیش از حد با صابونهای ناملایم،
2. استفادهی بیش از حد از ضدعفونیکنندهها و حلالهای چربی (مانند الکل)،
3. دمای پایین هوا (سردی هوا) و وزش باد،
4. کمبود رطوبت،
5. استعمال آنتیهیستامینهای خوراکی و داروهای آنتی آکنه،
6. اگزمای مزمن (درماتیت آتوپیک)،
7. اشعهی ماوراءبنفش،
8. استحمام طولانی مدت با آب داغ،
9. استفاده از آنتی بیوتیکهای قوی.
اگرچه، استحمام و دوش گرفتن سبب افزایش آب موجود در پوست میشود، اما تبخیر این آب پس از خارج شدن از حمام منجر به خشکی پوست میگردد. پوستی که پس از استحمام بیش از حد سفت و محکم میشود، ممکن است نشاندهندهی از بین رفتن بیش از حد آب و روغنهای طبیعی پوست گردد. علاوه بر این، در صورت استفادهی نادرست از مرطوبکننده یا حتی انتخاب یک مرطوبکنندهی نامناسب، ممکن است پوست خشک باقی مانده و یا وضعیت بدتری پیدا کند. گاهی اوقات، مواد تشکیلدهندهی پارچهی بعضی لباسها نیز میتواند روی خشکی پوست اثر بگذارد. برای مثال، بعضی از لباسهای دارای پارچهی از جنس پشم و الیاف مصنوعی پوست را تحریک نموده و سبب بدتر شدن وضعیت خشکی پوست خواهد گشت. همانطور که در بالا گفتیم، خشکی پوست میتواند ناشی از مصرف برخی از داروها نیز باشد. به عنوان مثال میتوان به عوارض داروهای مخصوص بیماری فشار خون بالا، کلسترول بالا، حساسیت و داردهای ضد آکنه اشاره نمود. خشکی پوست همچنین میتواند نشانهای از یک وضعیت نابسامان داخلی در بدن انسان باشد. بالا رفتن سن و شروع دوران کهنسالی ذاتاً میتواند افراد را در معرض خشکی پوست قرار دهد. علاوه بر این، اگزما، پسوریازیس، دیابت، کم کاری تیروئید و سوء تغذیه، همه و همه با خشکی پوست همراه خواهند بود