لایه ی هیپودرم پوست
همانطور که میدانید پوست از 3 لایهی اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. تا کنون و با استفاده از مقالات پیشین و در مقاله قبلی با نام
شناخت پوست | لایه های پوست - عناصر درم ، شما عزیزان را با 2 لایهی سطحی یعنی اپیدرم و لایهی میانی یعنی درم آشنا ساختهایم. به همین خاطر، آن چه امروز قصد داریم اطلاعاتی از آن را در اختیار شما قرار دهیم، لایهی سوم یا همان هیپودرم میباشد.
لایه ی هیپودرم
همانطور که در بالا اشاره نمودیم، هیپودرم آخرین لایه پوست و یا به عبارتی لایهی زیرجلدی پوست است. به این معنا که، پایینترین و عمیقترین لایهای که در پوست وجود داشته و ساختار آن را تکمیل مینماید، هیپودرم است. نظریات متعددی در رابطه با این لایه وجود داشته و حتی بعضی از متخصصان آن را جزء لایههای پوست نمیدانند. ولو این که، بعضی معتقدند که تشخیص لایهی درم و لایهی هیپودرم از یکدیگر گاهی بسیار دشوار میباشد. در حقیقت، هیپودرم بافتی همبند و البته شل بوده و عروق، مجموعهای ازبافتهای پیوندی و بافتهای چربی را در خود جای داده است.
وظیفه ی لایه هیپودرم
یکی از اساسیترین فعالیتهای لایه ی هیپودرم ذخیرهی چربی میباشد. هیپودرم بستری برای تجمع چربیهایی است که بعضی از ما نگران وجود آنها در بدن خود میباشیم. در حقیقت، چربیهایی که وجود آنها سبب بالا رفتن وزن ما شده و ظاهری نامناسب را برای ما به ارمغان میآورد، در این لایه ذخیره میشوند. اما، دلیل این امر چیست؟ همانطور که در بالا گفتیم، هیپودرم به عنوان عمیقترین لایهی پوست، یکی از مواردی را که در خود جای داده است بافتهای چربی میباشند. این بافتها نیز دارای سلولهای نگهدارندهی چربی بوده و به ذخیرهنمودن چربیها در خود اقدام مینمایند. بنابراین، هیپودرم محلی برای ذخیرهی چربیها بوده و به دلیل تجمع فراوان سلولهای چربی دارای خاصیت ارتجاعی میباشد. این ویژگی در بدن میتواند به عنوان یک محافظ و ضربهگیر در مقابل ضربات وارده به بدن عمل نماید. توجه داشته باشید که این لایه با عمل نمودن به عنوان یک ضربهگیر سبب محافظت از مویرگهای خونی و پایانههای عصبی موجود در پوست میگردد. همچنین، این چربیهای ذخیره شده هم میتواند به عنوان یک منبع انرژی به وسیلهی بدن مورد استفاده قرار گیرد، و هم میتواند به عنوان یک عایق گرما در بدن عمل نماید. محلی که چربیهای وارد شده به بدن در هیپودرم جمع و انباشته میشوند به عواملی همچون هورمونها (تستوسترون، استروژن، انسولین، گلوکاگون، لپتین و موارد دیگر) و همچنین عوامل ژنتیکی بستگی دارد. توزیع این چربیها با بالا رفتن سن و بالغ شدن و نیز شروع دورهی پیری بدن، تغییر خواهد کرد. ذخیرهی چربی در مردان بیشتر در مناطقی همچون گردن، بازوها، کمر و شکم آنها صورت میگیرد و این در حالی است که محل تجمع چربی در زنان متفاوت بوده و در نواحیای مانند سینه، باسن و ران، صورت میپذیرد. تغییر در سبک زندگی و به ویژه در رژیم غذایی و ورزش، بهترین راه برای جلوگیری از تجمع و ذخیرهی نامناسب چربی در هیپودرم، خواهد بود. ذخیرهی نامناسب و غیرضروری چربی در بدن تنها سبب بروز بیماریهای نظیر دیابت و بیماریهای قلبی خواهد شد.
اما، هیپودرم دارای وظایف دیگری نیز میباشد. لایه ی هیپودرم وظیفهی اتصال پوست به استخوانها و عضلات زیر خود را نیز بر عهده دارد. به این صورت که پوست را به بافتهای ماهیچهای متصل نموده و تمامی سطوح استخوانها و عضلات را پوشش میدهد. از دیگر مواردی که لایهی هیپودرم پوست در خود جای داده است میتوان به سرخرگها، سیاهرگها و اجسام پاچینی (سلولهای مکانیکی گیرنده در قسمت بدون موی پوست در بدن پستانداران است) اشاره نمود. اجسام پاچینی به فشار و ارتعاش حساس میباشند. شریانهای بزرگ هیپودرم در فاصلهی میان درم و هیپودرم شبکهای را به وجود میآورند که آن را "شبکهی جلدی" مینامند. این شبکه دارای انشعاباتی بوده که درم و هیپودرم به کمک آن تغذیه مینمایند.